Të gjithëve na ka ndodhur të na ngjethet mishi, por a e keni pyetur ndonjëherë veten pse?
Deri më tani, hipoteza kryesore ishte se duke ngritur folikulat e qimeve në lëkurë, gungat që krijohen në sipërfaqen e lëkurës ndihmonin në mbajtjen e trupit të ngrohtë duke siguruar më shumë hapësirë për ajrin e ngrohtë që të mblidhej pranë trupit.
Megjithatë, shumë shkencëtarë nuk janë të kënaqur me këtë shpjegim pasi mungesa e qimeve të trupit tek njerëzit modernë na lë me aftësinë për të pasur “lëkurë pate”, por pa aftësinë për të përfituar prej saj.
Nga ana evolucionare, kjo ka pak kuptim, nëse do të ishte vërtet kaq e padobishme, do të prisnim që numri i njerëzve që iu ngjethet mishi të ishte gjithnjë e më i vogël.
Një studim i ri i publikuar në “Cell” sugjeron një arsye tjetër për këtë reagim të trupit.
Autorët e tij argumentojnë se të njëjtat qeliza që shkaktojnë gunga mund të jenë përgjegjëse për të ndihmuar rritjen e qimeve në radhë të parë, duke dhënë një arsye që evolucioni të ruajë këtë fenomen të njohur.
Tek kafshët, shumë organe përbëhen nga tre lloje indesh: epiteli, mezenkima dhe nervi. Në lëkurë, e cila është organ, një nerv lidhet me muskujt në mesenkimë. Ky nerv është pjesë e sistemit nervor simpatik dhe ndihmon në ruajtjen e homeostazës. Vetë muskuli është i lidhur me qelizat burimore në epitel që shërojnë plagët dhe rigjenerojnë folikulat e qimeve.
Studiuesit u fokusuan te minjtë, siç është tipike në këto studime, por sugjerojnë se gjetjet janë të zbatueshme edhe për njerëzit duke pasur parasysh ngjashmërinë midis qelizave tona të lëkurës dhe të qimeve.
Studiuesit ekzaminuan sjelljen dhe strukturën e nervit nën një mikroskop elektronik. Për habinë e tyre, nervi nuk ishte vetëm i lidhur me indin muskulor të përmendur më parë, por edhe i mbështjellë rreth qelizave burimore të gjëndrës së qimeve.
Në kushte normale, sistemi nervor simpatik funksionon gjithmonë në një nivel të ulët. Kjo e mban trupin në funksion normal.
Kur studiuesit vëzhguan këtë sjellje, ata vunë re sinjale që dërgoheshin nga sistemi nervor tek qelizat burimore në gjëndrat e qimeve. Këto sinjale duket se i mbajnë qelizat burimore të gatshme për përdorim të mundshëm.
Megjithatë, kur studiuesit ekspozuan indet ndaj të ftohtit, aktiviteti u rrit. Një vërshim i neurotransmetuesve u lëshua dhe qelizat burimore u aktivizuan. Kjo bëri që të fillonte rritja e qimeve të reja.
Një tjetër eksperiment tregon se si nervi arriti te qelizat burimore fillimisht. Bashkëautorja Yulia Shwartz shpjegoi gjetjet në një deklaratë për shtyp:
“Zbuluam se sinjali vjen nga vetë folikuli i qimeve në zhvillim. Ai sekreton një proteinë që rregullon formimin e muskujve të lëmuar, i cili më pas tërheq nervin simpatik. Më pas, tek i rrituri, ndërveprimi kthehet, me nervin dhe muskulin së bashku që rregullojnë qelizat burimore të gjëndrës së qimeve për të rigjeneruar gjëndrën e re të qimeve. Thënë më shkurt, gjëndra e qimes në zhvillim po krijon hapësirën e vet.”
Duke e bashkuar këtë, duket se gungat janë pjesë e një reagimi dyfazor ndaj të ftohtit. Në të parën, muskuli poshtë lëkurës stimulohet për të formuar gunga. Nëse ky stimulim zgjat mjaftueshëm, fillon faza e dytë, me sistemin nervor simpatik që kërkon rritjen e qimeve të reja dhe riparimet për të vjetrat që duhet të bëhen në përgjigje të të ftohtit.
Në njoftimin e tyre për shtyp, autorët sugjerojnë se kërkimet e mëtejshme mund të fokusohen në mënyrën se si trupi riparon veten në përgjigje të stimujve mjedisorë në situata të ndryshme.
Gjetjet gjithashtu nënkuptojnë se ekzistojnë lidhje të tjera aktualisht midis sistemit nervor simpatik dhe pjesëve të tjera të trupit. Këto ndërveprime të mundshme padyshim që do të duhet të shqyrtohen më tej.
