Një hark betoni mbi rrugën ndërmjet fushave në Batajnica, afër Beogradit, të çon në bazën e policisë të rrethuar me shkurre. Disa qindra metra përpara bazës është një shenjë: “Pa vëzhgim, regjistrim dhe hyrje”.
Ishtë një kishë, një fabrikë bujqësore e shkatërruar, shtëpi të vogla fshati, një kopsht – asgjë që do të tregonte se viktimat e krimeve të kryera 400 kilometra larg ishin fshehur këtu – në Kosovë.
Njëzet vjet më parë, frigoriferë me qindra kufoma shqiptare të Kosovës kaluan nën këtë hark. Ishte një përpjekje nga autoritetet serbe për të fshehur vrasjet masive në Kosovë.
Gërmimet e para të varrit masiv në Batajnica filluan më 2 qershor 2001, por fshehja dhe komploti i heshtjes vazhdojnë, thonë aktivistët.
Gjenocidi dhe Ballkani: Nga krimi më i rëndë te abuzimi politik
Një ditë që dy familje nuk do ta harrojnë kurrë Slobodan Millosheviq: Misteri i trurit
“U gjetën edhe dy biberona”
“Eshtrat e anëtarëve të familjes Berisha u gjetën gjithashtu këtu. Midis tyre ishin Genc katër vjeçar, Granit, i cili ishte vetëm dy vjeç dhe Lirija, e cila ishte tetë muaj shtatzënë, “tha avokati dhe aktivisti Mirko Medenica në një turne të drejtuar publik të organizuar nga Qendra për Historinë e Zbatuar në Prill 2019.
Jelena, një nga një duzinë vizitorësh, e pyeti se cilët ishin viktimat, çfarë po bënin, sa vjeç ishin.
Regjistrimi i bërë gjatë zhvarrosjeve jep vetëm një pjesë të përgjigjes.
“Gjithashtu u gjetën dy biberona, disa gërshërë, një hapës shishe, mermer, bizhuteri ari, orë dore, lapsa, rruzare, krehra,” vazhdon Medenica.
Baza në Batajnica është selia e Njësisë Speciale Antiterroriste të Ministrisë së Brendshme Serbe.
Gjykata Penale Ndërkombëtare për ish Jugosllavinë ka përcaktuar se rolin kryesor në fshehjen e krimeve kundër shqiptarëve e luajti shefi i Departamentit të Sigurisë Publike të Ministrisë së Brendshme, Vlastimir Djordjevic, i cili u dënua me 18 vjet burg.
U përcaktua se transferimi i trupit ishte kryer me urdhër të Presidentit të atëhershëm të Jugosllavisë, Sllobodan Millosheviç.
Sidoqoftë, sot pak flitet për varrin. Shumë nuk e dinë se çfarë ishte afër Beogradit, aq më pak se çfarë po ndodhte në Kosovë në vitet 1990.
Qendra për Historinë e Zbatuar dhe disa organizata të tjera po përpiqen të mbajnë nën tokë të vërtetën për Batajnica.
“Përmes turneve në vende publike që dëshmojnë për ngjarje historike, ne përpiqemi të inkurajojmë biseda rreth temave të ndrydhura por të rëndësishme,” tha Ruzica Deviç, një bashkëpunëtore në Qendrën për BBC në Serbisht.
